Μια έξοδος για ....."περισσότερη" ή "λιγότερη" Ευρώπη;

Ένας νέος τύπος αναλύσεων στα κρίσιμα πολιτικά θέματα κυριαρχεί τα τελευταία χρόνια. Χαρακτηριστικό του είναι το "λίγα από όλα" ανακάτεμα των ιδεολογιών και των θέσεων. Λίγο αριστερό λίγο εθνικιστικό και λίγο δεξιό ιδεολόγημα. Μια προσέγγιση που ήρθε να αλείψει "βούτυρο στο ψωμί" κάθε εθνικιστικού και ρατσιστικού πολιτικού σχηματισμού στην Ευρώπη και όχι μόνο.
Αυτή ακριβώς η «ιδεολογία» ερμήνευσε με πανηγυρικό τρόπο την απόφαση της πλειοψηφίας των πολιτών της Μεγάλης Βρετανίας για έξοδο από την Ευρώπη.

Ήταν η ίδια που μιλούσε για την «Ευρώπη της ντροπής», παραπέμποντας στις εικόνες της Ειδομένης, αλλά υποβάθμισε το γεγονός ότι ίσως ο καθοριστικός λόγος επικράτησης του Brexit (οι περισσότεροι ψήφοι) ήρθαν ακριβώς επειδή υποσχέθηκαν ότι η Μεγάλη Βρετανία δεν θα ανοίξει τα σύνορα για τους πρόσφυγες και τους μουσουλμάνους.
Αυτή η ιδεολογία που μιλούσε για «τον πλούσιο Βορρά που εκμεταλλεύεται τον φτωχό Νότο» αποσιώπησε ότι το επιχείρημα των υποστηρικτών του Brexit ήταν ακριβώς το αντίθετο. Ότι δεν χρειάζεται να πληρώνουν τόσα πολλά χρήματα στο ταμείο της Ένωσης για να σωθούν οι φτωχότερες χώρες. (Από το 1985 άλλωστε η Θάτσερ είχε επιτύχει για τη Μεγ. Βρετανία να πληρώνει στο κοινό ταμείο λιγότερα χρήματα από όσα της αναλογούσαν κανονικά.)
Εκείνοι οι ίδιοι δηλαδή, που μιλούσαν για το «διευθυντήριο της Ευρώπης» που αποφασίζει στο όνομα των λαών των κρατών μελών, στους οποίους διαφεύγει προφανώς ότι η Μεγάλη Βρετανία ήταν πάντα προνομιούχος συνομιλητής τόσο της Ευρώπης όσο και των ΗΠΑ. (Σημειώνεται ότι η Μεγ. Βρετανία π.χ. δεν είχε υποχρέωση να τηρήσει τη συμφωνία Σενγκεν)
Εκείνοι δηλαδή που μιλούσαν για την κυρίαρχη νεοφιλελεύθερη πολιτική που οδηγεί στην κατάργηση του κράτους πρόνοιας και την δημιουργία στρατών ανέργων, παραβλέποντας ότι ο νεοφιλελευθερισμός είναι έννοια ταυτόσημη με τις πολιτικές, σχεδόν όλων, των κυβερνήσεων της Μεγάλης Βρετανίας.
Μήπως ακούστηκε το παραμικρό στην προεκλογική εκστρατεία των υποστηρικτών του Brexit για τις στρατιές ανέργων νέων στην Ελλάδα και στην Ισπανία, για τον μεγάλο αριθμό πολιτών που ζούνε στην Ευρώπη κάτω από τα όρια της φτώχειας ;
Η Ευρωπαϊκή Ένωση  απέτυχε να πείσει και να αποδείξει όλες αυτές τις δεκαετίες, ιδιαίτερα δε την περίοδο της κρίσης, ότι αποτελεί την ένωση των λαών της Ευρώπης και όχι, απλά και μόνο, μια ένωση αγορών. Σ αυτό πρέπει προστεθεί και το έλλειμμα δημοκρατίας, που καθυστερημένα προσπαθούν με σπασμωδικές κινήσεις να προωθήσουν, το οποίο ενίσχυσε την απουσία "ευρωπαϊκού πατριωτισμού" στους λαούς της Ευρώπης.
Η Ε.Ε. έζησε δυο μεγάλες κρίσεις τα τελευταία 6 χρόνια. Αυτό της δημοσιονομικής κρίσης της Ελλάδας και των άλλων κρατών του Νότου και το προσφυγικό.
Και στις δυο περιπτώσεις η πολιτική της δεν χαρακτηρίστηκε μόνο από την απουσία πολιτικής βούλησης να αντιμετωπιστούν τα θέματα, αλλά και της έλλειψης μιας προσπάθειας να βρεθεί συμβιβασμός μεταξύ των εθνικών «συμφερόντων» των κρατών μελών.
Μήπως ξεχνάμε το βέτο στη δημιουργία του «μηχανισμού στήριξης» από την Φινλανδία; Την στάση της Ολλανδίας Σλοβακίας, Aυστρίας κλπ .
Μπορούμε να παραβλέψουμε ότι μια σειρά εθνικιστικά κόμματα (AfD, Λεπέν, Αυστριακό κ.λ.π.) έκαναν σημαία τους στις προεκλογικές περιόδους των χωρών τους την «Ελλάδα που τις δίνουμε αγύριστα τα χρήματα»;
Και για το προσφυγικό; Πόσο ευρωπαϊκό πατριωτισμό περιείχε η μονομερής απόφαση  κρατών μελών να κλείσουν τα σύνορα και να περιέλθει η Ένωση σε μια κατάσταση όπου δεν μπορούσε να «μοιράσει» ένα εκατομμύριο πρόσφυγες σε σύνολο  500.000.000 κατοίκων;  Η Μέρκελ τελικά λειτούργησε «εθνικά ή «ευρωπαϊκά»; Όλοι εκείνοι που αντιστάθηκαν στην ευρωπαϊκή λύση για το προσφυγικό δεν ήταν οι χώρες που ένιωσαν την σκληρή νομισματική πολιτική, αλλά οι χώρες που την επέβαλαν (αυτό αφορά όσους υποστήριζαν τότε ότι με τη στάση τους εναντιώνονταν στην ηγεμονία της Γερμανίας).
Υπάρχει έλλειμμα δημοκρατίας στην Ε.Ε.; Σαφώς και ναι.
Επικρατεί η λογική της κοινωνίας των αγορών εις βάρος της κοινωνίας των λαών;
Σαφέστατα ναι.
Όμως, ο λόγος σύμφωνα με τον οποίο οι πολίτες της Μεγάλης Βρετανίας ψήφισαν την «έξοδο» δεν είχε καμία σχέση με τις παραπάνω δυο διαπιστώσεις.
Η επικράτηση της «εθνικής»  έναντι της «ευρωπαϊκής» πολιτικής οδήγησε τη περασμένη Πέμπτη τους πολίτες να ψηφίσουν εκείνο που πίστεψαν ότι είναι για τη χώρα τους το σωστό. Και φυσικά είναι σεβαστή η απόφαση  και αποκλειστικό τους δικαίωμα.
Όμως,  το αν ήταν μια απόφαση ενάντια στο ευρωπαϊκό διευθυντήριο και τις πολιτικές λιτότητας όπως επικαλείται η πολιτική άποψη των "λίγο από όλα" δύσκολα μπορεί να γίνει αποδεκτό.